Çağdaş ve Aydınlıkçı Eğitim

Türk köylüsünden; konçerto çalan, roman, öykü, şiir yazan, ressam, heykeltıraş, aydın çıkarmanın ocağı HASANOĞLAN [Hasanoğlan Köy Enstitüsü 17 Nisan 1944’te devlet protokolu listesine alınmıştır. Böylece ülkemize gelen Dünya ülkeleri yetkilileri Anıtkabirde olduğu gibi Hasanoğlan’ıda ziyarete başlamışlardır. ]

1941 yılında 15. enstitünün Ankara’da kurulması kararlaştırılır.
Hasanoğlan için sadece enstitü olması dışında başka düşüncelerin olduğu da anlaşılmaktadır.
Tonguç’un başkanlığında beş kişilik bir heyet yer olarak Hasanoğlan’ı uygun görür.
Hasanoğlan, Ankara, Kayseri demir ve kara yollarının üzerindedir.
Enstitü için 600 dönümlük arazi kamulaştırılır.

Mimarlar arasında açılan yerleşim proje yarışmasınıyüksek mimar Kemal Ahmet Aru, Orhan Safa. Adnan Kuruyazıcı üçlüsü kazanır.
Savaşın Trakya sınırımıza dayanması sonucu önlem olarak Kepirtepe Köy Enstitüsü öğrencileri Hasanoğlan’a taşınmış, onların ve başka enstitülerden gelen ekiplerin de hazır bulunduğu törenle enstitünün  temeli 10 Temmuz 1941’de atılmıştır. 1941’de 22 bina yapılıp bitirildi.

Hasanoğlan Köy Enstitüsü’ne Ankara, Çankırı, Kırşehir köylerinden öğrenci alınmaktadır, yani bölgesi bu illerdir.

1954 yılında adı değiştirilinceye kadar 56’sıkız olmak üzere 678 öğretmen mezun vermiştir.
Enstitü 17 Nisan 1944’te devlet protokolu listesine alınmıştır.

Böylece ülkemize gelen Dünya ülkeleri yetkilileri Anıtkabir gibi Hasanoğlan’ıda ziyarete başlamışlardır. Enstitü yıllarından kalan 24 bin ciltlik kitaplık günümüzde de kullanılmaktadır.Korumaya alınan birkaç bina vardır. 1940’larda yapılan binaların çoğu yıkılmış, kalanlar bakımsız haldedir. Bugün aynı yerleşkede yatılı Anadolu Öğretmen Lisesi ve gündüzlü düz lise öğrenim görmektedir. Ama bunlar daha çoksonradan yapılan iki büyük binayı kullanmaktadırlar. Onarılan açık hava tiyatrosu sık kullanılmayı beklemektedir. 10 Ocak 1944’te enstitünün sağlık kolu açıldı. 1950-51 sonunda da kapatıldı.

774 öğrenci sağlık memuru olarak diploma aldı.

Hasanoğlan Köy Enstitüsü bünyesinde bir de Talim Terbiye Kurulu’nun 19 Ekim 1942 günlü kararı ile kurs şeklinde ama sonra 24 Temmuz 1943 günlü kararı ile yüksek okul olarak Yüksek Köy Enstitüsü açılmıştır.

Yüksek Köy Enstitüsü’nün bir görevi köy enstitülerine öğretmen, köy okulları için denetim elemanı yetiştirmekti. 27Kasım1947’dekapatılıncaya kadar 18’i kız, 195’i erkek 213 mezun vermiştir.

Yüksek Köy Enstitüsü’nün görev alanı bütün Türkiye idi. Enstitüler arası eşgüdümü sağlardı. Çıkardığı16.000 tirajlı Köy Enstitüleri Dergisi buna yardım ederdi. Yüksek Köy Enstitüsü öğrencileri tarafından yapılan yüksek kısım binası korumaya alınmış, onarılmış olarak kullanılmaktadır.

KAYNAK: KÖY ENSTİTÜLERİ
Foto: Hasanoğlan Köy Esntitüsü Kampüsü içinde yer alan Amfi Tiyatronun açılış töreni 1940’lı yıllar