Rosenbergler..
Kendilerini destekleyen ve inanan milyonları hayal kırıklığına uğratmamak için ölüme yürümüşlerdir.
Ethel Greenglass Rosenberg 25 Eylül 1915 – Julius Rosenberg 12 Mayıs 1918 –
ABD Komünist Partisi (CPUSA) üyesiydiler. Sovyetler Birliği adına casusluk yapmakla ve atom bombasıyla ilgili bilgileri Ruslara vermekle suçlanıp yargılandılar, suçlu bulundular ve idam edildiler.
On yıllarca sonra Sovyet haberleşmeleri Venona projesi ile deşifre edilmiş ve kamuya açılmıştır. Bu haberleşmelerde Julius Rosenberg’in aktif olarak casusluk yaptığı yer almakta ancak, suçlu bulunduğu casuslukla ilgili ya da Ethel Rosenberg’in ilgisi olduğuna dair herhangi bir delil bulunmamaktadır.
İdam kararına bütün dünya tepki gösterdi. Amerikan yetkilileri “yalan söyledik” diye ifade verin idamınızı 30 yıla hapis cezasına indirelim diye teklif götürmüş fakat kabul görmemiştir. Daha sonra yapılan 20 yıl teklifi de kabul edilmedi.
Sanıklar yalan söylemediklerini ifade etmişlerdir. Son yapılan teklif ise, Bayan Rosenberg’in bütün şuçu eşine yüklemesi karşılığında serbest bırakılması şeklindeydi ancak bu da reddedildi. Bu teklifler idam gününe kadar devam ettirildi. İdamlarının 18 Haziran tarihinde gerçekleştirileceğinin bildirilmesi üzerine çift, 18 Haziran’ın evlilik yıldönümleri olmasını gerekçe göstererek idamı 19 Haziran tarihine aldırdı ve elektrikli sandalyede idam edildiler.
*-Julius Rosenberg, 12 Mayıs 1918’de New York’da Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1939’da City College of New York’dan elektrik mühendisi derecesi ile mezun oldu. 1940’da Ordu İşaret Alayı’na katıldı, orduda radar ekipmanları üzerinde çalıştı. Genç Komünist Derneği’nde lider oldu ve 1936’da orada üç yıl sonra evleneceği Ethel ile tanıştı.
*-Ethel Greenglass, 25 Eylül 1915’de New York’ta Yahudi bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Oyuncu ve şarkıcı olmayı çok arzuluyordu ancak sonunda bir nakliye firmasında sekreter olarak çalışmaya başladı. İşçi anlaşmazlıkları ile ilgilendi ve Genç Komünist Derneği’ne katıldı ve ilk kez Julius ile tanıştı. Rosenberglerin iki oğlu vardı.
Sovyetler’e atom bombasının sırrını bahşettikleri iddia edilen çiftin idamı için öngörülen tarih de ilginçti. Bir 18 Haziran’da evlenen Rosenberglerin, 14. evlilik yıldönümlerinde elektrikli sandalyeye oturtulmalarına karar verilmişti. Sonradan son rızaları dinlendi de tarih bir gün ötelendi.
Devletin pazarlıklarına yanaşmayan çift, suçu kabullenmiyordu. Son gün Rosenberglere, itiraf etmeleri halinde idamın durdurulacağı ve kendilerini bekleyen çocukları Robert ile Michael’a kavuşacakları söyleniyordu. Karı-kocanın cevabı netti: “Peki ya suçsuzluğumuza inanan milyonlarca insan ne olacak?”
…
Bir çift güvercin havalansa
Yanık yanık koksa karanfil
Değil bu anılacak şey değil
Apansız geliyor aklıma
Neredeyse gün doğacaktı
Herkes gibi kalkacaktınız
Belki daha uykunuz da vardı
Geceniz geliyor aklıma
Sevdiğim çiçek adları gibi
Sevdiğim sokak adları gibi
Bütün sevdiklerimin adları gibi
Adınız geliyor aklıma
Rahat döşeklerin utanması bundan
Öpüşürken bu dalgınlık bundan
Tel örgünün deliğinde buluşan
Parmaklarınız geliyor aklıma
Nice aşklar arkadaşlıklar gördüm
Kahramanlıklar okudum tarihte
Çağımıza yakışan vakur, sade
Davranışınız geliyor aklıma
Bir çift güvercin havalansa
Yanık yanık koksa karanfil
Değil unutulur şey değil
Çaresiz geliyor aklıma.
[Melih Cevdet Anday’ın çiftin idamının ardından yazdığı şiir]
