“EL HEKİM” Corc Habaş
Dünyanın gözlerini Filistin mücadelesine çevirmesi için 1970’lerde giriştiği uçak kaçırma eylemleriyle adını duyuran Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’nin (FHKC) kurucu lideri Corc Habaş (George Habash), Ürdün’de 80 yaşında hayatını kaybetti.
FHKC’yi 1968’de kuran Habaş 1948’de İngiliz yönetimi altındaki Filistin’de patlak veren çatışmalardan sonra mülteci olarak ülkesinden ayrılmış ve Ürdün’e yerleşmişti. Habaş cumartesi gece yarısı Amman’da geçirdiği kalp krizinden kurtulamadı.
“Halkı için yaşadı, halkı için öldü”
Filistin’in ancak silahlı mücadele ile bağımsızlığını kazanabileceğini savunan FHKC, Yaser Arafat‘ın Filistin Kurtuluş Örgütü’nün 1993’te İsrail’le imzaladığı geçici barış anlaşmasından sonra gölgede kalmıştı.
Habaş’ın ölüm haberinin duyulmasının ardından yüzlerce yandaşı, eşi Hilda ve kızlarına taziyelerini bildirmek için hastane önünde toplandılar. Hilda Habaş gazetecilere “Hepimiz Habaş’ın ve onun sevgiyle bağlı olduğu Arap ulusunun bayrağını taşımaya devam edeceğiz,” dedi. “Habaş hep Filistin’in özgürlüğüne inanmıştı.”
Hilda, Corc Habaş’ın beş gün once hastaneye kaldırıldığını, son saatlerine değin Filistin topraklarında olan bitenleri izlemeye devam ettiğini ve İsrail kuşatması altındaki Gazalıların çektiği acılardan derinden etkilendiğini söyledi: “Halkı için yaşadı, halkı için öldü.”
Gerilla mücadelesinde hem “doktor” hem “bilge” anlamına gelen “El Hekim” kod adını kullanan Corc Habaş, devrim mücadelesi için mesleği olan doktorluğu bırakmıştı. Kuzeni Hilda ile 1961’deki evliliğinden doğan kızlarından Mesa doktor, Lama ise mühendis.
Habaş’ın Marksizmi
Corc Habaş FHKC’yi Aralık 1967’de, İsrail’in Mısır, Ürdün, Suriye ve Irak birleşik güçlerini ezici bir yenilgiye uğratmasının ardından kurmuştu. Habaş 1969’da vediği bir mülakatta bu yenilginin kendisini Vietnam’daki Marksist gerillalarınkine benzer bir strateji benimsemeleri gerektiğine ikna ettiğini söylemişti. “1967’den sonra şu inkar edilemez gerçeğin farkına vardık ki, Filistin’in kurtuluşu için Çin ve Vietnam örneklerini, izlememiz gerekiyordu.”
“Cephe’nin mücadelesi” diyordu Habaş, “yalnızca Filistin’i Siyonistlerden kurtmak değil, Arap dünyasını da Batılı sömürge yönetiminin artıklarından kurtamak içindir.” Habaş, “Bütün Arap devrimcileri Marksist olmalı” düşüncesindeydi, “çünkü Marksizm işçi sınıfının özlemlerinin ifadesidir.”
Üç gün yas
Filistin Cumhurbaşkanı Mahmud Abbas’ın yardımcılarından Nabil Abu Rdaniye “tarihsel bir önderdi” diye niteledği Habaş için üç günlük yas ilan edildiğini duyurdu.
Hamas’ın önde gelen sözcülerinden Muhammed Nazal da Şam’da Habaş’ın ölümünün Filistin davası için “büyük bir kayıp” olduğunu söyledi.
“İdeolojik ayrılıklarımız vardı ama Dr. Habaş Filistin Kurtuluş Örgütü’nün İsrail’le yaptığı barış anlaşmasının Filistin halkının haklarının satılması demek olduğu konusunda Hamas’la aynı muhalefeti paylaşıyordu,” dedi.
“Dr. Habaş yalnızca bir Filsitinli grubun kurucusu değil, Filistin’in ulusal liderlerinden biriydi.”
Uçak kaçırmalar
Habaş’ın FHKC’si 1960’lar sonu ve 1970’ler başında bir dizi uçak kaçırma eylemiyle birlikte dünyanın gündemine geldi, İsrail’le barış görüşmeleri yapılmasına karşı çıktı.
FHKC gerillaları Eylül 1970’te İsrail’i destekleyen Batılı hükümetleri cezalandırmak amacıyla peşpeşe dört Batılı havayolu uçağını içlerindeki 500 yolcuyla birlikte kaçırıp Filistinli tutukluların serbest bırakılmasını sağlamış ve Ürdün Kralı Hüseyin’in itibarına darbe indirmişlerdi.
Uçaklardan üçü Ürdün’de, Zarka yakınlarındaki çölde, gerillaların “devrim havalimanı” adını verdikleri bir iniş alanında havaya uçurulmuş, dördüncü Pan Am jumbo jeti ise Kahire’de tahrip edilmiş, yolculara herhangi bir zarar verilmemişti.
Habaş yumuşak bir üsluba sahip bir gerilla lideri olarak biliniyordu ama, devrim için doktorluktan vazgeçmişti ve Filistinli ılımlıların savundukları, İsrail’in yansıra varolacak bir mini Filistin devletinin, yalnızca Yahudi devletine karşı saldırılar için bir üs olarak işe yarayabileceği görüşündeydi.
Varlıklı bir Hırıstiyan Arap ailesinin oğlu olan Habaş politika sahnesine 1952’de Arap Milliyetçi Hareketi’nin lideri olarak çıkmıştı. 2000’de FHKC liderliğini, Ebu Ali Mustafa’ya devretti. Ebu Ali Mustafa 2001’de bir Filisitn ayaklanması sırasında İsrail askerlerince öldürüldü.
Filistin Halkının Bilgesi George Habaş (El Hakim) Filistin: Düşle Gerçek Arasında
George Habaş: Düşle Gerçek Arasında
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’nin kurucusu George Habaşın yazılarından, söyleşilerinden ve ölümünden sonra onun için kaleme alınan yazılardan oluşuyor. Kitap temelde, Filistin?in mücadele geleneğinde önemli bir yer edinen Habaş?ın siyaset anlayışını aktarıyor.
Fakat bunun yanı sıra, okur için de, Filistin?de yaşananlarla bir empati kurma imkanı yaratıyor ve bu sorunun gerçekte tüm dünya için taşıdığı anlamları ortaya koyuyor. Kitapta Habaşla simgelenen Filistin özgürlük hareketinin en öne çıkan yönü de, yüzlerce, hatta binlerce kez yıkıma uğrayan bu halkın, muazzam bir mücadele iradesi göstererek, her seferinde küllerinden kendisini yeniden yaratabilmesidir.
Böylece kitap, bir diğer adı El-Hakim olan Habaşın öyküsünün yanı sıra, Filistinin, İsrailin ve tüm Ortadoğunun trajik öyküsünü anlatıyor.
Bu kitap,Filistin Halkıyla Dayanışma Derneğinin katkılarıyla hazırlanmıştır. Kitap,Filistin halkının bilgesi George Habaşın mücadelesinin ayak izlerini gözler önüne seriyor.
Haluk Gerger, kitaba yazdığı Birey, Toplum, Hayat başlıklı önsözde şunları söylüyor: kitap, sadece bir kişinin öznel bakışını, yaşamını, mücadelesini, düşünce ve pratiğini okura vermekle kalmıyor, bunları aşıp, Filistinin, Arapların, bölgenin, uluslararası politika çerçevesi içindeki sosyal, politik, diplomatik, askeri tarihini içeren bir başyapıta dönüşüyor.
George Habaşın yurt ve insan sevgisiyle örülmüş güzel yüreği durdu ama yürüyüş sürüyor. İnsanlar yürüyorlar, teker teker ve hep birlikte yürüyorlar, özgürlüğe, eşitlik ve adalete yürüyüş dünyanın dört bir yanında sürüyor, tek tek ırmaklar kurtuluş okyanusuna akıyorlar…
Habaşca, Nazımca yürüyor insanoğlu…? Arka Kapak Yazısı
Şafaktan önceki koyu karanlık
Diğer ulusların başarılarına baktığımızda, Arapların 20. yüzyıl sonundaki durumunun, kat ettikleri yenileşme ve modernizme rağmen 1948′dekinden kötü olduğuna kuşku kalmıyor. Ama bunun, şafaktan önceki koyu karanlık olduğu söylenebilir.
Arap toplumsal güçlerinin, artan düşmanca saldırılara karşı direniş sergilemeyeceğini düşünmek imkânsızdır. Bu yüzden, geleceğin asıl sorusu, canlanma, direniş ve iktidar yolları üzerinde nasıl ustalaşılacağıdır. Canlanışlarıyla Araplar, tıpkı Lübnan’daki direniş hareketinin yapmış olduğu gibi, İsrail yayılmacılığını bitirmek için emperyalist merkezlere bütün basınçlarını uygulayacaklardır. İsrail’in gücü, her şeyden önce bizim zayıflığımızda yatıyor.? George Habaş
Kitabın Adı: George Habaş / Filistin: Düşle Gerçek Arasında
Derleyen: Şenol Gürkan
Çeviren: Özge Kelekçi
Editör: Necati Abay
Ceylan Yayınları: 184 / Araştırma-İnceleme: 48
George Habaş’ın (El Hakim) Hayatı
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC)’nin kurucusu ve önderi, Filistinli Marksist Corc Habbaş 1925′te Kudüslü bir Ortodoks ailenin çocuğu olarak doğdu. 1948′de Filistin’den ayrılan Habbaş, Beyrut’taki Amerikan Üniversitesi’nde tıp öğrenimi gördü.
Üniversite öğrenciliği sırasında çoğunluğu öğrenciler ve öğretim üyelerinden oluşan Arap Milliyetçi Hareketi’ne katıldı. Başlangıçta Birleşik Arap Cumhuriyetleri’nin kuruluşunu destekleyen ve aralarında Corc Habbaş ve Nayif Havatme’nin de bulunduğu AMH önderliği Birlik’in çökmesinden sonra Nasırcılar ve Baasçılardan koparak El Fetih örneğine uygun biçimde fedai örgütleri kurmaya başladılar.
Corc Habbaş, hareketin Filistin kolu olarak örgütlenen İntikam Gençliği adlı örgüt içinde etkin bir rol oynadı. Eylül 1964′te, Arap dünyasında yaşanmakta olan genel radikalleşme sırasında AMH içinde Hasırcılıktan kopan, ve kurtulaş için silahlı mücadele programını savunan sol kanat hareketi içinde yer aldı.
Geriye Dönüş Yiğitleri, İntikam Gençliği ve Filistin Kurtuluş Cephesi adı altında örgütlenmiş olan fedai gruplarının 1967′de Arap-İsrail Savaşı’ndaki yenilgiden sonra, bir araya gelerek kurdukları Filistin Halk Kurtuluş Cephesi içinde FKC önderi Ahmet Cibril ile düştüğü ideolojik itilafın ardından, Ahmet Cibril örgütten ayrıldı ve Habbaş’ın savunduğu Marksist eğilim örgüte egemen oldu. Ocak 1969′da kısa bir süre Şam’da hapiste kaldı. Ocak sonunda Nayif Havatme’nin sol kanat muhalefetinin de örgütten ayrılmasından sonra, örgütün tek lideri haline geldi.
Havatme’nin, Corc Habbaş’a yönelttiği küçük burjuva ideolojisi ile uzlaşma, Arap rejimleriyle iyi geçinme suçlamasına karşılık Habbaş, çoğunluğu küçük burjuva olan Filistin halkı ile birleşmek ve bir ulusal kurtuluş savaşı yürütmek için onlarla yabancılaşmamak ve direnme hareketinin gereksindiği askerî desteği elde tutmak için “ilerici” Arap rejimleriyle belli bir ilişkinin gerekliliğini savundu. Ancak, FHKC’mn yönetici kademelerinin Marksist-Leninistlerden oluşması görüşünde de ısrar etti.
1968′de El Fetih ve öteki Filistin direniş örgütleri ile birlikte girdikleri FKÖ’den Yom Kippur Savaşı’nın sonrasında Arafat’ın İsrail’i tanıma imasında bulunması üzerine ayrıldı. 1971 başlarında, Ürdün’de “Kudüs’e giden yol Amman’dan geçer” şiarıyla Kral Hüseyin’in egemenliğine karşı Özgür Ürdün Hareketi’ni kurarak yer altı mücadelesine girişti. Ancak, 1971 Temmuz’unda, Hüseyin’in Filistin kamplarına karşı saldırısından sonra Lübnan’a yerleşti. 1973 Arap-İsrail Savaşı’ndan sonra, İsrail’le sorunların diplomatik yollardan çözülmesine karşı çıkan dört Filistinli direniş örgütünün oluşturduğu Red Cephesi’nin önemli sözcülerinden biriydi. Habbaş, FKÖ’nün Kral Hüseyin’le uzlaşma girişimlerini şiddetle eleştirerek bu tutumu “teslimiyetçilik” olarak nitelendirdi. İsrail işgali altındaki Batı Şeria ve Gazze’de FHKC’nin yeraltı hücreleri oluşturmasına öncülük etti. Defalarca suikast girişimlerine hedef olan Habbaş, bunlardan birinde kısmî felce uğradı. (Kaynak: Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Tarihi Ansiklopedisi)
Filistin mücadelesinin önemli isimlerinden biri olan Filistin Halk Kurtuluş Cephesi kurucusu George Habaş 82 yaşında 28.01.2008 yılında sürgünde yaşadığı Ürdün’ün başkenti Amman`da yaşama gözlerini yumdu. Uzun süredir hasta olan Habaş beyin ameliyatı sonrası kısmi felç geçirmişti. Habaş , 1960 ve 1970`lerde bir Air France uçağının Entebbe`ye kaçırılması dahil, ses getiren eylemlere imza atmıştı. İsrail`in yıllarca yakalamaya çalıştığı, doktor olmasından ötürü `El Hekim ` lakabıyla anılan Habbaş, 2000`de hareketin liderliğini bırakmıştı. Ölümünden ötürü Habaş için ülke genelinde 3 gün yas ilan edildi. Tüm bayrakların yarıya indirildi ve Filistin?de açılan farklı yas evlerinde Habaş için taziye ziyaretleri gerçekleştirildi.
