SSCB ANAYASASI

TOPLUMSAL İNŞA
Madde 1) Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği işçi ve köylülerin sosyalist devletidir.

Madde 2) SSCB’nin politik temelini, toprak sahipleri ve kapitalistlerin iktidarının devrilmesi ve proletarya diktatörlüğünün kurulması sonucu büyüyen ve güçlenen Emekçi Milletvekilleri Sovyetleri oluşturur.

Madde 3) SSCB’de bütün iktidar, kırda ve kentte, Emekçi Milletvekilleri Sovyetleri şahsında emekçilere aittir.

Madde 4) SSCB’de ekonomik temeli, kapitalist ekonomik sistemin tasfiyesi, üretim araç ve gereçlerinde özel mülkiyetin kaldırılması ve insanın insan tarafından sömürülmesinin Yok edilmesiyle sağlamlaşmış sosyalist ekonomik sistem ve üretim araç ve gereçleri üzerindeki sosyalist mülkiyet oluşturmaktadır.

Madde 5) SSCB’de sosyalist mülkiyet, ya devlet mülkiyeti (halkın ortak mülkiyeti) ya da kooperatif-kollektif iktisadi mülkiyeti (tek tek Kolhozların mülkiyeti, kooperatif birliklerinin mülkiyeti) biçimindedir.

Madde 6) Topraklar, yeraltı servetleri, sular ormanlar, işletmeler, fabrikalar, kömür ocakları maden ocakları, demirdeniz ve hava yolu ulaşımı, bankalar, posta ve telefon, devletin örgütlediği büyük tarımsal işletmeler (Sovyet çiftlikleri, Makine ve Traktör İstasyonları vs.) belediye işletmeleri, kentlerde ve endüstri bölgelerinde evlerin arsa mevcudu devletin
mülkiyetindedir, yani halkın ortak malıdır.

Madde 7) Kollektif çiftliklerin ve kooperatif örgütlerinin canlı cansız envanteriyle toplumsal işletmeler, Kollektif çiftlikler ve kooperatif örgütleri tarafından üretilen ürünler ve bunların toplumsal binaları, Kollektif çiftliklerin ve kooperatif örgütlerinin toplumsal mülkiyetini, sosyalist mülkiyetini oluşturur. ‘ Her kollektif köylü, ev idaresi tarımsal artel statüsü gereğince, toplumsal, Kollektif çiftlikten aldığı ana gelirden başka, kişisel kullanımı için daha küçük bir çiftlik toprağına ve çiftlik toprağı üzerinde bir yan işletmeye, bir eve, yarar hayvanları ve kümes hayvanlarıyla küçük tarım envanterine sahiptir.

Madde 8) Kollektif çiftliklerin kullandıkları topraklar, parasız ve süresiz kullanım amacıyla, yani sürekli olarak ve senet üzerinde kendilerine verilmiştir.

Madde 9) SSCB’de egemen olan sosyalist ekonomik sistemin Yanı sıra bireysel köylülerin kişisel emeğe dayanan ve yabancı emek sömürüsünü dıştalayan küçük özel çiftliklerine ve küçük zanaata yasal olarak izin verilmiştir.

Madde 10) Yurttaşların kendi çalışmalarıyla elde ettikleri gelir ve tasarruflar, konut, eve ait yan işletmeler, ev işleri ve ev idaresi eşyaları, kişisel ihtiyaç ve konfor eşyaları üzerindeki kişisel mülkiyet hakkı ve vatandaşların kişisel mülkiyet üzerindeki miras hakkı, yasalarla güvence altına alınmıştır.,

Madde 11) SSCB’nin ekonomik yaşamı, toplumsal zenginliğin artması, emekçilerin maddi ve kültürel seviyelerinin sürekli yükseltilmesi, SSCB’nin bağımsızlığının sağlamlaştırılması ve savunma yeteneğinin artırılması için devlet tarafından hazırlanmış ekonomik plânla saptanıp yönetilecektir.

Madde 12) SSCB’de çalışma, çalışabilecek durumda olan her yurttaş için ‘çalışmayan yememeli de’ ilkesine göre, bir yükümlülük ve onur borcudur. SSCB’de şu sosyalist ilke uygulanır: “Herkesten yeteneğine göre, herkese emeğine göre”…

YURTTAŞLARIN TEMEL HAKLARI VE TEMEL GÖREVLERİ

Madde 118) SSCB yurttaşları çalışma hakkına, yani harcadıkları emeğin niteliğine ve niceliğine göre ücret aldıkları bir iş güvencesi içinde olma hakkına sahiptirler. Çalışma hakkı, ekonominin sosyalist örgütlenmesi, Sovyet toplumunun üretim güçlerinin sürekli büyümesi, ekonomik kriz olasılığının ortadan kaldırılması ve işsizliğin tasfiye edilmesiyle güvence altına alınmaktadır.

Madde 119) SSCB yurttaşları dinlenme hakkına sahiptirler. Dinlenme hakkı, işçi ve ücretli memurlar için sekiz saatlik işgününün saptanması, çalışma koşullan zor olan bir dizi meslek için işgünü süresinin 7 ve 6 saate indirilmesi ve çalışma koşulları daha da ağır olan bazı işletme bölümlerinde ise, bu sürenin 4 saate düşürülmesi, işçi ve görevliler için her yıl paralı izin verilmesi ve emekçilerin hizmetine sunulmuş sanatoryum, dinlenme yurtları ve kulüplerden oluşan kapsamlı bir ağla güvence altına alınmıştır.

Madde 120) SSCB yurttaşlan, yaşlılık, hastalık ve sakatlık durumlannda maddi bakım görme hakkına sahiptirler. Bu hak, işçi ve ücretli memurlann sosyal güvenliğinin, devlet hesabına, giderek daha fazla gelişmesi, emekçilere parasız sağlık hizmeti sunulması, emekçilerin hizmetine sunulmuş kapsamlı bir tedavi merkezleri ağıyla güvence altına alınmıştır.

Madde 121) SSCB yurttaşları eğitim hakkına sahiptirler. Bu hak, genel temel eğitim zorunluluğu, parasız yedi yıllık eğitim iyi notlara sahip yüksek okul öğrencileri için devlet çiftliklerinde, Makine ve Traktör İstasyonları’nda emekçilerin parasız üretim, teknik ve tarımsal eğitiminin örgütlenmesiyle güvence altına alınmıştır.

Madde 122) SSCB’de, ekonomik, devletsel, kültürel, toplumsal ve politik yaşamın bütün alanlarında kadın erkekle eşit haklara sahiptir. Bu hakların gerçekleştirilme olanağı, çalışma, emeğinin karşılığını alma, dinlenme, sosyal güvenlik ve eğitim hakkı konusunda erkekle eşit kılınmasıyla güvence altına alınmıştır. Kadının yükü ana ve çocuğun devlet koruması altında olması, çok çocuklu ve yalnız annelere devlet yardımı sağlanması, paralı hamilelik izni verilmesi, geniş bir doğumevleri, çocuk bahçeleri ve kreşleri ağının kurulmasıyla hafiflemiştir.

Madde 123) SSCB yurttaşlarının, ekonomik, devletsel kültürel, toplumsal ve politik yaşamın bütün alanlarında hangi milliyetten, hangi ırktan olurlarsa olsunlar eşit haklara sahip oluşları mutlak bir yasadır. Bir ırka ya da milliyete ait olduğu için herhangi bir yurttaşın haklarını, ne surette olursa olsun sınırlayan ya da aynı nedenle bir yurttaşa doğrudan ya da dolaylı imtiyaz tanıyan, aynı şekilde, ırksal ya da milli bir dışlama ya da ırksal ve milli bir nefret propagandası yapan ve bir ırkı ya da milliyeti horlayanlar hakkında yasal kovuşturma yapılacaktır.

Madde 124) Yurttaşların vicdan özgürlüğünü sağlamak için SSCB, kiliseyi devletten, okulu kiliseden ayırmıştır. Bütün yurttaşlar dinsel ibadet özgürlüğüne ve din karşıtı propaganda yapma özgürlüğüne sahiptirler.

Madde 125) Emekçilerin çıkarlarına uygun olarak ve sosyalist sistemin sağlamlaşması amacıyla SSCB yurttaşlarının şu haklan yasalarla güvence altına alınmıştır:
a) Konuşma özgürlüğü,
b) Basın özgürlüğü,
c) Miting ve toplantı özgürlüğü,
d) Yürüyüş ve gösteri özgürlüğü.

Yurttaşların bu haklan, emekçilere ve emekçi örgütlerine, bu hakların kullanılması için gerekli olan basımevleri, kağıt stokları, kamu binaları, caddeler, posta ve telekomünikasyon ve diğer maddi koşulların sunulmasıyla güvence altına alınmıştır.

Madde 126) Emekçilerin çıkarlarına uygun olarak ve halk yığınlarının, örgütsel alanda kendi başlarına davranma yeteneklerinin ve politik faaliyetlerinin, gelişmesi amacıyla SSCB yurttaşlarına toplumsal örgütlerde, sendikalarda, kooperatif birliklerinde, gençlik Örgütlerinde, spor ve savunma örgütlerinde, kültür birliklerinde, teknik ve bilimsel dernekler de birleşme hakkı sağlanmıştır. Bu arada işçi sınıfıyla diğer emekçi kesimlerin en aktif ve kararlı yurttaşlar, sosyalist sistemin gelişmesi ve sağlamlaşması için mücadelenin öncü gücünü ve emekçilerin gerek toplumsal, gerekse de iktidar organlarının yönetici çekirdeğini oluşturan Sovyetler Birliği Komünist Partisi (Bolşevik) içinde birleşirler.

Madde 127) SSCB yurttaşlarının kişilik hakları ihlâl edilemez. Hiç kimse, mahkeme kararı ya da savcılığın izni olmadan tutuklanamaz.

Madde 128) Yurttaşların konutlarının dokunulmazlığı ve mektuplaşma sırrı yasalarla korunmuştur.

Madde 129) SSCB emekçilerin çıkarlarını savundukları için veya bilimsel faaliyetleri nedeniyle ya da ulusal kurtuluş mücadelesi yürüttüklerinden dolayı kovuşturulan yabancı ülke yurttaşlarına iltica hakkı tanır.

Madde 130) Bütün SSCB yurttaşları, SSCB anayasasına uygun davranmak, yasalara uymak, çalışma disiplinini korumak, toplumsal yükümlülüklerini dürüstçe yerine getirmek, sosyalist toplum yaşamının kurallarına dikkat etmek zorundadırlar.

Madde 131) Bütün SSCB yurttaşları, toplumsal sosyalist mülkiyeti, Sovyet düzeninin kutsal ve dokunulmaz temeli, zenginliğin ve anavatanın gücünün kaynağı, emekçilerin refah ve kültür seviyesi yüksek yaşamlarının kaynağı olarak, korumak ve sağlamlaştırmakla yükümlüdürler. Toplumsal sosyalist mülkiyete karşı suç işleyen kişiler halk düşmanıdır.

Madde 132) Genel askerlik yükümlülüğü kanundur. SSCB orduları safında askerlik hizmeti yapmak SSCB yurttaşları için onurlu bir görevdir.

Madde 133) Anavatan savunması, her SSCB yurttaşının kutsal yükümlülüğüdür. Vatana ihanet , bayrak yeminini ihlâl etmek, düşman saflarına geçmek, devletin askeri gücüne zarar vermek, casusluk en ağır suç olarak en ağır biçimde cezalandırılır.

(Stalin, Eserler, Cilt-10, s. 106-107-108-129-130-131-132, SSCB Anayasası Toplumsal İnşa ve Yurttaşların Temel Hak ve Temel Görevleri Bölümleri, İnter Yayınları)